Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Maraş açılımının yıl dönümünde AA'ya konuştu:
“Maraş, hak ettiği gibi bir cazibe merkezi haline gelmiştir”
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 46 yılın ardından iki yıl önce hayata geçirilen Maraş bölgesinin açılım sürecine ilişkin bilgi vererek bugüne kadar Maraş'ın açık bölümlerinin yaklaşık 750 bin yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edildiğini söyledi.
Maraş'ın açılım sürecinin, pandemiye denk geldiğini anımsatan Cumhurbaşkanı Tatar, bu süreçte ülkeye gelişlerde bazı zorluklar yaşandığını, KKTC içindeki seyahatlerde dahi, zaman zaman kısıtlamaların olduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanı Tatar; “Aldığım rakamlara göre, son iki yılda 750 bine yakın kişi Maraş’ı ziyaret etmiş. KKTC'nin nüfusu, potansiyeli ve ülkeye gelen turist sayısına bakıldığında, bu rakam önemli. Maraş, hak ettiği gibi bir cazibe merkezi haline gelmiştir” dedi.
Maraş bölgesinin açılmasının, KKTC'nin Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş'ın da bir özlemi olduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, kısa süre önce izlediği bir görüntüde Rauf Raif Denktaş'ın; “23 yıldır Maraş kapalı, daha fazla kapalı kalmamalı” dediğini aktardı.
“Maraş açılımı KKTC'nin turizmine, ekonomisine ve Gazimağusa'nın gelişmesine önemli katkı sağlamıştır”
Cumhurbaşkanı Tatar; “Maraş'ın kademeli olarak açılım sürecini başlatmak bize nasip oldu. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bana verdiği destekle o zamanın Başbakanıyken Maraş’ın açılmasını bir başarı olarak nitelendirmek istiyorum. Maraş açılımı KKTC'nin turizmine, ekonomisine ve Gazimağusa'nın gelişmesine önemli katkı sağlamıştır” ifadelerini kullandı.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda, Kıbrıs Türk halkı üzerinde bulunan zulüm niteliğindeki ambargoların kaldırılması ve KKTC'nin tanınması çağrısında bulunmasının, yeni siyasetin güçlendiğini gösterdiğini söyleyen Cumhurbaşkanı Tatar, artık Kıbrıs'ta federal temelde bir ortaklığın olamayacağını belirtti.
Maraş açılımı ile Kıbrıs'ta eski dönemin kapandığını, yeni dönemin başladığını dile getiren Cumhurbaşkanı Tatar, bu yeni dönemde Maraş açılımı ile iki devletli çözüm siyasetinin uyum içinde olduğunu aktardı.
Cumhurbaşkanı Tatar, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Maraş açılımı,1974'ten bu yana ambargo ve izolasyonlar altında büyük mağduriyetlerle yüz yüze kalan Kıbrıs Türk halkının geç kalınmış bir adımıdır. Çünkü ambargo ve izolasyonlara mukabil, bizim bir adım atmamız gerekiyordu. Maraş açılımı ve iki devletli siyaset, bir adımdır. Kıbrıs Türk halkı, iyi niyetle federal çatı altında birlikte yaşamayı, Türkiye Cumhuriyeti’nin de desteğiyle yürekten savunsa da hiçbir karşılık bulamamıştır. Biz Annan Planı'na 'evet' onlar ise 'hayır' dedi. Onlar, AB'ye alınarak mükâfatlandırıldı. AB'nin, Kıbrıs Türk halkına mahcup olması gerekmektedir.”
Kıbrıs Türk halkının en temel hedeflerinden birinin, kendi devleti olan KKTC'nin tanınmasını sağlamak olduğuna vurgu yapan Cumhurbaşkanı Tatar, bunu başaracaklarına inandıklarını ancak bunun zahmetli bir süreç olduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı Tatar, Gazimağusa bölgesinin ciddi tarihi, ticari ve turistik potansiyellerinin olduğuna değinerek Maraş açılımının, bölgenin çehresini değiştirdiğini belirtti.
Maraş'ı bir “müze şehir” olarak tanımlayan ve bölgeye gelen turistlerin bu güzelliklerden istifade ettiğini belirten Cumhurbaşkanı Tatar, açılım sürecini hayata geçirmekten duydukları memnuniyeti dile getirdi.
“Eski sahipleri, Maraş'taki mülklerine kavuşabilecek”
Cumhurbaşkanı Tatar, Rumların Maraş'taki malları için KKTC'nin etkin bir iç hukuk yolu olan Taşınmaz Mal Komisyonu’na (TMK) başvurması gerektiğinin altını çizerek şunları ifade etti:
“TMK'ya, Maraş bölgesi için şu ana kadar 500'e yakın Rum başvurmuştur. Bu süreç içinde Kıbrıs Vakıflar İdaresi (EVKAF) de var. 1571'de Osmanlı'nın Kıbrıs'ı fethinden sonra ilk kurulan kurum, EVKAF'tır. Bu adada binlerce vakıf kurulmuştur. Atalarımız o zaman servetini hep vakıflara vakfetti, yeni nesillere birikimini ve mülklerini vakıflar üzerine aktarmaktaydı. Burada da bütün Maraş'ın tapusu EVKAF'a aitti. Dolayısıyla EVKAF da hakkını Maraş'ta arıyor, onlar da başvuruyor. Biraz ondan dolayı komplikasyon var ancak TMK bu süreci yönetmek suretiyle birtakım çareler bulacaktır.”
TMK'nın karar vermesinin ardından, eski sahiplerinin Maraş'taki mülklerine kavuşabileceğini söyleyen Cumhurbaşkanı Tatar, Rumların bu malları tadil ederek Maraş'ta yaşayabileceğini veya bunları isteyen herkese satabileceğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Tatar, Maraş'ın bir “marka yer” haline geldiğini, KKTC ekonomisine şimdiki haliyle dahi büyük katkısının olduğunu belirterek; “Uluslararası hukuka ters düşmemek adına, buradaki TMK üzerinden herkesin hakkını ve hukukunu arayabileceği yönünde çağrıda bulunuyoruz. Şu anda 500'e yakın başvuru var. İnşallah zaman içerisinde TMK bütün süreci yöneterek adalet ve hukuka göre düzenlemeler yapacaktır. İadeyi alanlar da gelip malına, mülküne kavuşabilir. Ancak EVKAF'ın hakkını ve hukukunu da hiçbir zaman unutmamak gerekir. O çerçevede yeni düzenlemelerde burada birtakım yenilikler göreceğiz” diye konuştu.
Maraş bölgesinin açılan pilot bölümünün çehresinin değişmesi ve gelişmesinden çok büyük bir mutluluk duyduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Tatar, Başbakan olduğu dönemde, Maraş açılımının bir hayal olduğunu ancak bunu, Türkiye Cumhuriyeti’nin de desteğiyle hayata geçirdiklerini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Tatar, KKTC'de birçok turistik mekân olduğunu ancak şu anda turistler için en popüler destinasyonun, Maraş'ın açık bölümlerinin olduğunu ifade ederek Gazimağusa Belediyesi ile Türkiye Cumhuriyeti’nden Maraş'taki açılım süreci ve bölgedeki düzenlemelere destek veren herkese teşekkürlerini iletirken, Maraş açılımındaki bir sonraki adımın, bazı kamu binalarının bölgede hizmete açılması olabileceğine vurgu yaptı.
“Maraş açılımı”
KKTC'de 18 Haziran 2019'daki Bakanlar Kurulu toplantısında, 1974'ten bu yana kapalı olan Maraş'ın açılması konusunda adımların atılması ve uzman ekiple bilimsel envanter çalışması yapılması kararı alınmıştı.
KKTC sınırları içindeki Maraş'ın kamuya ait Demokrasi Caddesi ile sahil kısmının bir bölümü 8 Ekim 2020'de açılmıştı.
Bakanlar Kurulu kararıyla 12 Temmuz 2021'de Maraş açılımının ikinci aşaması kapsamında bir bölge daha askeri olmaktan çıkarıldı ve böylece Maraş'ın yüzde 3,5'lik kısmı sivilleştirildi.
Türkiye Cumhuriyeti ve KKTC makamları, Maraş'ta taşınmazı olan Rumlara ve diğer vatandaşlara, Taşınmaz Mal Komisyonu’na başvuru yapmaları çağrısını yineliyor.
Gelecekte, eski sakinlerinin de bölgedeki mülklerine dönmesiyle Maraş'ın tamamının Türk yönetiminde açılması hedefleniyor.
